SIS / Sonohisterografia (SHG)

SIS (Saline Infusion Sonography) inaczej SONOHISTEROGRAFIA jest metodą ultrasonograficznej diagnostyki jamy macicy polegającą na jej ocenie podczas podania do jej wnętrza środka kontrastowego, którym jest tutaj sterylny roztór soli fizjologicznej.

Sól fizjologiczną podaje się do wnętrza jamy macicy przez zainstalowany w kanale szyjki lub w proksymalnej części jamy macicy cieniutki, specjalnie to tego typu badań przystosowany silikonowy cewnik, zakończony niewielkim balonikiem, który po wprowadzeniu cewnika do kanału szyjki uszczelnia go, tak by podawana w trakcie badania sól fizjologiczna nie wypływała na zewnątrz.

Zaaplikowana w trakcie badania do jamy macicy sól fizjologiczna pozwala na rozszerzenie jamy macicy i stanowi negatywny kontrast, dzięki któremu wyspecjalizowany w stosowaniu tej metody lekarz może znacznie dokładniej zobaczyć i zdiagnozować wnętrze macicy, kształt jamy macicy, endometrium i ocenić mogące się tam znajdować zmiany patologiczne.

SIS w rękach doświadczonego eksperta jest bardzo precyzyjną metodą diagnostyczną.

Pozwala na dokładne rozpoznanie i ustalenie dalszego postępowania u pacjentek z podejrzeniem wady wrodzonej macicy np. przegrody macicy, macicy łukowatej, macicy dwurożnej, macicy jednorożnej.

Fot. 2D SIS - na zdjęciu po lewej u pacjentki z krwotokami, która była wcześniej 2-krotnie poddana nieskutecznemu zabiegowi wyłyżeczkowania SIS pozwolił rozpoznać polipa endometrialnego, na środkowym zdjęciu u innej kobiety z krwotokami, którą chciano podać usunięciu macicy wykryliśmy mięśniaka podśluzówkowego. U obu pacjentek wykonaliśmy histeroskopię operacyjną w ramach 2 godzinnego pobytu szpitalnego, co pozwoliło im uniknąć niepotrzebnego i okaleczającego zabiegu usunięcia macicy. Na trzecim zdjęciu SIS ujawnił prawie całkowite zarośnięcie jamy macicy - zespół Ashermana, jako przyczynę niemożności zajścia w drugą ciążę - u tej pacjetnki wykonaliśmy histeroskopową synechiotomię z wykorzystaniem metody dr n. med. A. Ludwina polegającej na przeprowadzeniu zabiegu pod kontrolą 2D/3D/4D TRUS (transrektalnej ultrasonografii) i spełniły się jej marzenia o drugim dziecku.

SIS jest w naszej opini, jak też innych międzynarodowych ekspertów w zajmujących się zaawansowanymi procedurami histeroskopowego usuwania mięśniaków najlepszą metodą oceny przedoperacyjnej mięśniaków podśluzówkowych i ich kwalifikacji do leczenia.

SIS pozwala na uwidocznienie i różnicowanie takich patologii jak polipy endometrialne, zrosty wewnątrzmaciczne oraz różnicowanie tych stanów z rozrostami endometrium.

Badania wielu międzynarodowych ekspertów jak też nasze własne opublikowane badania (Dr n. med. Artur Ludwin) wskazują, że SIS jest bardzo dobrą metodą diagnostyki nieprawidłowych krwawień macicznych oraz obfitych miesiączek.

Dzięki zastosowaniu SIS wiele kobiet może uniknąć przeprowadzania u nich bardziej inwazyjnej histeroskopii diagnostycznej, którą niestety w wielu miejscach w Polsce ciągle przeprowadza się jeszcze w znieczuleniu ogólnym ze względu na stosowany przestarzałe narzędzia histeroskopowe lub brak umiejętności lekarzy przeprowadzania histeroskopii bez znieczulenia.

SIS jest metodą ultrasonograficzną o minimalnym stopniu inwazyjności. Przeprowadzana przez doświadczonego w tej dziedzinie eksperta jest praktycznie bezbolesne lub bolesność towarzysząca badaniu osiąga poziom bólu menstruacyjnego.

Dokłądność diagnostyczna SIS w diagozowaniu patologii wewnątrzmacicznych zbliża się do 100% i jest porównywalna z dokładnością histeroskopii diagnostycznej.

Dlatego też proponujemy to badanie wszystkim tym kobietą, w ktorych istnieje jedynie podejrzenie patologii wewnatrzmacicznych i nie ma pewności, że interwencja przy pomocy histeroskopii operacyjnej jest zasadna.

Uzasadnieniem takiego pozstępowania jest fakt, iż SIS jest badaniem ambulatoryjnym, o mniejszym ryzyku powikłań niż histeroskopia diagnostyczna, jak też badaniem znacznie mniej kosztownym przy jednocześnie porównywalnej dokładności.

Najlepszym momentem do przeprowadzenia SIS jest pierwsza połowa cyklu do ok. 12 dc, choć badanie może być przeprowadzone w każdej fazie cyklu jeśli nie ma miesiączki i pacjentka nie jest w ciąży.

Jednak dokładnośc diagnostyczna w przypadku oceny endometrium i zmian patologicznych endometrium jest wyższa w początkowej fazie proliferacyjnej.

SIS pozwala także na wstępną ocenę drożności jajowodów - przejście soli fizjologicznej przez jajowody do jamy brzusznej pozwala na stwierdzenie, iż co najmniej jeden z jajowodów jest drożny.

Jednak standardowy SIS w ocenie drożności jajowodów w oparciu o infuzję soli fizjologicznej nie jest zbyt dokładny, zwłaszcza, że uzyskiwany wynik bywa subiektywny i jęśli badanie nie było zarejestrowane w całości jest trudny do weryfikacji przez innego lekarza.

Dlatego wszystkim pacjentką z niepłodnością rekomendujemy inne metody diagnostyki drożności jajowodów np. RTG-HSG, fertiloskopię lub laparoskopową ocenę drożności jajowodów.

Niestety większość Klinik lub Centrów Leczenia Niepłodności stosujących metody IVF proponuje właśnie SIS (nazywane nie do końca włąściwie HSG lub sono-HSG), najczęściej ze względu na brak dostępu do własnego RTG-HSG

Z metod ultrasonograficznych, które stosunkowo dokładnie diagnozują drożność jajowodów możemy zaproponować AirSono lub HyCoSy (z kontrastem Echovist).

Natomiast wszystkim kobietom, u których wynik SIS lub innych metod ultrasonograficznej diagnostyki drożności jajowodów jeśli stwierdzono w trakcie tych badań jakiekolwiek nieprawidłowości, włącznie z brakiem drożności rekomendujemy sprawdzenie drożności metodami bardziej dokładnymi - RTG-HSG lub metodą laparoskopową.

Dzięki temu wiele kobiet może uniknąć pochopnej kwlaifikacji do "in vitro" i związanych z tym w wielu przypadkach zbędnych kosztów leczenia.

Podobnie mało wartościowe w diagnostyce drożności jajowodów jest jednoczesne przeprowadzenie w tym samym czasie histeroskopii diagnostycznej i sonohisterografii.

Sonohisterografia (SIS) diagnozuje bowiem jamę macicy z podobną dokładnością jak histeroskopia - i dodatkowo diagnozuje choć nie najdokładniej drożnośc jajowodów, natomiast histeroskopia diagnozuje jamę macicy podobnie dokładnie jak sonohisterografia (SIS) , a nie diagnozuje drożności jajowodów.

Mówiąc prościej zastosowanie histeroskopii do badania drożności jajowodów i diagnostyki jamy macicy metodą sonohisterografii nie wnosi dodatkowych informacji. Postępowanie takie nie jest rekomendowane przez jakiekowiek wiarygodne publikacje nauwkowe i wytyczne towarzystw naukowych.

Świadczy tylko o nieznajomości wartości diagnostycznej tych metod oraz naraża kobiety z niepłodnością na ponoszenie niepotrzebnych dodatkowych kosztów.

W załączniku przedstawiamy listę publikacj dr n. med. Artura Ludwina przedstawionych w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych dotyczących wartości diagnostycznej sonohisterografii.

SIS 2D czy SIS 3D/4D

Przewaga SIS 3D/4D nad SIS 2D polega na dwóch najbardziej istotnych faktach:

1. w 3D/4D możemy uzyskać przekrój czołowy macicy, co jest niemożliwe w obrazie dwuwymiarowym, gdzie uzyskujemy tylko przekroje czołowe i strzałkowe macicy i jej jamy - róznica ta jest bardzo istotne w diagnostyce wad wrodzonych - gdzie 3D/4D SIS jest motodą tak samo dokładną jak laparohisteroskopia i dokładniejszą od 3D USG oraz 2D SIS i znacznie bardziej dokładniejszą niż samodzielnie stosowana histeroskopia.

Fot. SIS 3D/4D - na powyższych zdjęciach widoczne są przekroje czołowe przez macicę - po stronie lewej SIS 3D pozwoliła jednoznacznie rozpoznać przegrodę macicy, natomiast po stronie prawej u pacjentki z podejrzeniem w usg macicy łukowatej SIS 3D pozwoliła wykluczyć tą wadę i ropoznać prawidłową jamę macicy. Dzięki 3D SIS pierwszą pacjentkę, która wcześniej 3- krotnie roniła ciążę poddaliśmy histeroskopowej metroplastyce i dziś jest szczęśliwą mamą. Druga pacjentka, która wcześniej miała jedno poronienie dzięki 3D SIS uniknęła niepotrzebnej histeroskopii lub histerolaparoskopii i bez żadnego leczenia po potwierdzeniu prawidłowej jamy macicy zaszła w ciążę i szczęśliwie ją donosiła.

2. Drugim benefitem SIS 3D/4D jest fakt, iż dzięki skanowaniu objętościowemu w 3D/4D infuzja soli fizjologicznej do jamy macicy trwa znacznie krócej, dzięki czemu pacjent tylko krótką chwilę (kilka minut) jest narażony na dyskomfort badania, a ocena jamy macicy odbywa się już bez konieczności udziału pacjenta. W technologii 2D ocena macicy i infuzja soli fizjologicznej odbywa się w czasie rzeczywistym badania i trwa nawet do kilkunastu minut.

Inne właściwości obrazowania 3D/4D, które stanowią o przewadze nad technologią 2D, dotyczą możliwości zastosowania w technologii trójwymiarowej różnorodnego renderingu pozwalającego np. na obrazowanie powierzchniowe, obrazowanie przypominające RTG, itp.

Zastosowanie do tego wyrafinowanych opcji i aplikacji diagnostycznych, które posiadają tylko najlepsze aparaty usg na świecie (np. Voluson E8 Expert w L&L) jak np. TUI (Tomography Ultrasound Imaging) pozwala na niezwykle dokładną diagnostykę.